iMonk | Ocak 2007

San Jose, Kaliforniya — Pazar, 21 Ocak

Bir şans olasılığı

Guruyu görecek göz adlı yazıda aşağıdaki paragrafı okuduktan sonra, ki orada Srila Sridhar Maharaj şöyle diyor:

Bu dünyada [evrim] vardır, daha üstün ülkede de [evrim] vardır. O halde avesa: guru, saktyavesa benzeri birşeydir. Ya "Şans olasılığı"na bağlı saktyavesa vardır — ki o belli bir zamana, yere ve ortama göre tayin edilir — ya da kalıcı saktyavesa vardır...

bir okuyucu bana bir eposta göndererek soruyor: "Neden Srila Sridhar Maharaj 'şans olasılığı' diyor? Sadece 'olasılık' diyebilirdi ve oldukça açık olurdu, ama 'şans olasılığı' diyor... Bu kasıtlı mı yapılmış? Bu iki sözcüğü bir arada kullanmanın özel bir nedeni var mı?"

"Şans" birşeyin olma ihtimalidir.

"Olasılık" gelecekte mümkün olan bir olay veya koşuldur, ama önceden kesin olarak bildirilemez: şansa bağlı bir olay veya vukuat.

Dolayısıyla, "olasılık" gereksizmiş gibi görünebilir, ama hepimizin bildiği gibi, Srila Guru Maharaj ünlü bir kelimecidir — kelimeleri beceriyle kullanan — demek ki gereksiz değildir. Her iki kelimeyi birlikte kullanmasının, gerçekten de, özel bir nedeni olmalıdır.

Felsefede, olasılık "gerekliliğin yokluğudur; öyle olmak zorunda olmadan, öyle olmak olgusudur.." Olasılık gerekliliğin zıddıdır. Olası bir eylem "olmasa" olabilir türden bir eylemdir: gerekli olmayan bir eylemdir.

O halde sanırım Srila Guru Maharaj "Tanrı'nın tatlı iradesi"ni vurguluyor."Krishna ne yapmak isterse yapar. Biz o konuda söz sahibi değiliz. Biz Onun eylemlerini önceden bilemeyiz veya onlara bel bağlayamayız. Eğer Lord, keyfince (zihnin, özellikle de alışılmadık veya açıklanmayan ani arzusu ya da değişimi) bir kişiye yetki vermek istiyorsa (saktyavesa), öyle yapar... ya da yapmaz. Hepsi onun tatlı iradesine bağlıdır.

Srila Guru Maharaj sıklıkla Krishna'nın "tatlı iradesi"nden söz etti:

Öyleyse Krishna'nın ilahi devinimleri Kendi tatlı iradesi tarafından saklı tutulur: "Bütün Haklar Saklıdır." Bizler Onun tatlı iradesinin üzerinde olan belli bir yasayı aramak isteriz, oysa bu tutarsızdır, kendisiyle çelişir. Bizler bir yandan Krishna'nın Kendi iradesi doğrultusunda hareket ettiğini söyleriz, ama diğer yandan da Onun hareketine hükmeden bir yasa bulmaya çalışırız. Bu bir çelişkidir.

—Kayıp Hizmetkarı Sevgiyle Arayış

Srila Guru Maharaj neden her zaman, "Krishna'nın tatlı iradesi" der? Neden sadece, "Krishna'nın iradesi" demez?

Tatlı, hoşa giden çağrışımları yanısıra, bir başka yan anlama sahiptir: bir kişinin eylemlerinin önceden kestirilemeyen bireyselliği. ("Tatlı canı ne isterse öyle yaptı.") O halde "Krishna'nın tatlı iradesi" gerçekten de "Krishna'nın iyi, cömert, lütufkar iredesi," anlamına gelse bile, aynı zamanda "Krishna'nın iradesinin önceden kestirilemeyen bireyselliği"ne de dikkat çekiyor.

Bu nedenle "'şans olasılığı'na bağlı saktyavesa"yı şöyle yorumlayabiliriz: Krishna tarafından yetkili kılınan bir kişi (saktyavesa). Bu kişinin yetkili olabilmesi veya olamaması (şans), bu yetkinin gerekli olup olmaması (olasılık) — Onun tatlı iradesine bağlıdır.

Ama bunun üzerinde bir parça daha düşününce, 'şans olasılığı'nın dil bilgisi açısından bile doğru olduğu aklıma geldi, çünkü şans ve olasılık her ikisi de "birşeyin olabilirliği" anlamına geldiği halde, ikincisinin daha latif bir anlamı var: olasılık olabilecek birşeydir, ama genelde sezinlenmez. (Sezinlemek "farkına varmak ve önceden ele almak," anlamına geldiğine göre — şansa bağlı bir olayı sezinleyebildiğiniz ve ona göre hazırlık yapabildiğiniz gibi — olasılık için hazırlık yapamazsınız, çünkü o tabiatı gereği aşikar değildir.)

Bu bakımdan, "'şans olasılığı'na bağlı saktyavesa"yı aynı zamanda şöyle de açıklayabiliriz: Krishna tarafından yetkili kılınan bir kişi (saktyavesa). Bu kişinin yetkili olabilmesi veya olamaması (şans), biz sezinlesek de sezinlemesek de (olasılık) — Onun tatlı iradesine bağlıdır.

Elbette, gurudevanın, Krishna gibi, sonsuz olduğunu (acaryam mam vijaniyan) her zaman hatırlamalıyız, dolayısıyla onun söylediği her şey sonsuzdur. Bilincimiz evrimleştikçe — biz gerçekliğe derinlemesine daldıkça — onun lütfuyla, daha yeni, daha taze sonsuz sayıda farkındalık elde edeceğiz, ama söylediği her şeyi hiçbir zaman tam olarak anlamayacağız: her zaman onun öğrencileri olacağız.

—İngilizceden çeviren:
Krishnendrani Devi Dasi

URL: http://www.imonk.net/turkish/07/january3.html
Düzen: iMonk — 21 Ocak, 2007.